Akademik Veri Yönetim Sistemi
3. Uluslararası Anadolu Ebeler Derneği Kongresi, Ankara, Türkiye, 21 - 24 Kasım 2024, ss.167-169, (Özet Bildiri)
Amaç-Giriş: Atmosfere yoğun miktarda salınan sera gazları, yeryüzüne çarpıp geri yansıyan ışınların büyük bir bölümünü tutarak yeryüzü sıcaklığının artmasına neden olur. Bu olaya küresel ısınma denir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), küresel ısınmanın neden olduğu iklim değişikliğini 21.Yüzyılın en önemli sorunlarından biri olarak görmektedir. Küresel ısınmanın etkilerinden tüm bireyler etkilenmesine karşın, daha fazla etkilenen dezavantajlı gruplar bulunmaktadır. Bu gruplar arasında, düşük gelirli ülkelerde yaşayan insanlar, göçmenler, kadınlar, yaşlılar, gebeler, adolesanlar, çocuklar, yenidoğanlar yer almaktadır. Bu nedenle bu gruba bakım sunan sağlık profesyonellerinin küresel ısınma ve iklim değişikliğinin nedenleri, sağlığa etkileri ve alınacak önlemler konularında lisans eğitimleri sürecinde bilgi, farkındalık ve duyarlılık geliştirmeleri, yaşanabilir bir dünya ve canlı sağlığı bağlamında gereklidir. Bu çalışma, Ebelik Bölümü öğrencilerine uygulanan video temelli Küresel İklim Krizi öğretiminin, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin neden ve etkilerine yönelik bilgi, farkındalık, uygulama ve umutlarına etkisini incelemek amaçlanmıştır. Yöntem: Bu çalışma, tek gruplu ön test-son test tasarımındadır. İstanbul’da bir üniversitenin Ebelik bölümü 2., 3. ve 4. sınıf öğrencilerine (n:144), araştırmacılar tarafından hazırlanan, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin nedenleri, etkileri ve önlemlere yönelik 35 dakikalık öğretim videosu izletilmiştir. Veriler; Tanıtıcı Bilgi Formu, Küresel Isınma Neden ve Etkilerine Yönelik Bilgi Değerlendirme Formu (KINEYBDF), Ekolojik Ayak İzini Azaltma Farkındalık Ölçeği (EAİAFÖ), Ekolojik Ayak İzini Azaltmaya Yönelik Uygulamalar Formu (EAİAYU) ve İklim Değişikliğinin Önlenmesine Yönelik Umut Ölçeği (İDÖUÖ) ile toplanmış olup, ölçek ve formlar, öğretimden önce ve 15 gün sonra olmak üzere iki kez uygulanmıştır. Veriler SPSS for Windows 25.0 programında, Kolmogorov-Smirnov, Shapiro-Wilk, Wilcoxon, Mann Whitney U, Kruskal-Wallis, Spearman korelasyon testleri ile analiz edilmiştir. Bulgular-Sonuçlar: Öğrencilerin küresel ısınma ve iklim değişikliği hakkında sosyal medya (%68.6), internet siteleri (%62.1) ve ilkokul/ortaokul derslerinden (%60.7) bilgi edindikleri, üniversite derslerinden ise çok az bilgi aldıkları (%16.4) saptanmıştır. Öğrencilerin %72.2’si bu konunun üniversite müfredatında yer alması gerektiğini belirtmiştir. Öğrencilerin, ölçek ve formlardan aldıkları son test puanları, ön test puanlarından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuş olup, ön test-son test puanları KINEYBDF: 23.23-27.89 (p=0.000), EAİAFÖ: 117.12-124.05 (p=0.000), EAİAYU: 6.69- 7.11 (p<0.004), İDÖUÖ: 42.15-46.02 (p=0.000) şeklindedir. Tartışma: 35 dakikalık kısa bir öğretimin bile, öğrencilerin iklim değişikliği konusunda bilgi (özellikle ebelere düşen sorumluluklar konusunda), farkındalık, umut, hatta uygulamalarında olumlu etkileri olduğu görülmüş olup, üniversite müfredatlarına bu konunun dahil edilmesi önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Ebelik, Ekolojik Ayak İzi, İklim Krizi, Küresel Isınma, Üniversite Öğrencisi