Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, cilt.41, sa.1, ss.156-164, 2025 (Hakemli Dergi)
Kadın yaşamının ayrılmaz bir parçası olan menopoz döneminde bir takım fiziksel, ruhsal, duygusal
ve sosyal belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Menopoz döneminde uyku sorunları sık yaşanmakla
beraber, altta yatan nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Uyku sorunlarının çok fazla yaşanması
kadınların günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmelerini ve uyku kalitelerini olumsuz yönde
etkileyebilmektedir. Bu derlemenin amacı menopoz döneminde uygulanan egzersiz türlerinin
(egzersiz, yoga, pilates vb.) uyku kalitesine etkisini incelemektir. Literatür taraması “menopoz”,
“uyku kalitesi”, “egzersiz”, “yoga”, “pilates” anahtar kelimeleri kullanılarak Google Akademik ve
PubMed veri tabanlarında yapılmıştır. Tarama sonucunda çalışmanın amacına uyan 9 çalışma
derleme kapsamına alınmıştır. Menopoz döneminde yapılan egzersiz türlerinin uyku kalitesine
etkisini inceleyen çalışmalara bakıldığında yapılan fiziksel egzersiz, yoga ve pilatesin uykusuzluğu
azalttığı, uyku kalitesini olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Yapılan çalışmalarda; 12 hafta
boyunca düzenli yapılan yürüyüşlerin postmenopozal kadınlarda uykuya dalma süresini azalttığı,
uyku kalitesini artırdığı ve gündüz günlük yaşam aktivitelerinde işlev bozukluklarını azalttığı
bulunmuştur. Menopozal dönemdeki kadınların 6 ila 12 hafta arasında pilates programına dahil
edildikleri çalışmalarda kadınların uyku sorunlarının azalarak uyku sürelerinin arttığı, uykuya
dalmadaki gecikmelerin azaldığı, uyku kalitelerinin arttığı ve uyku ilacı kullanımlarının azaldığı
belirlenmiştir. Yoga egzersizlerinin 20 hafta boyunca uygulanması sonucunda ise postmenopozal
kadınların uyku kalitesinin arttığı ancak premenopozal dönemdeki kadınların anlamlı şekilde
etkilenmediği saptanmıştır. Menopoz dönemindeki kadınların fiziksel egzersiz, yoga, pilates gibi
kendine uygun olan bir egzersiz türünü seçerek düzenli yapması, uyku kalitelerini artırarak günlük
yaşam aktivitelerini sağlıklı bir şekilde sürdürmelerine yardımcı olacaktır. Ebe ve hemşirelerin,
menopoz dönemindeki kadınların uyku kalitelerini değerlendirmeleri, uyku sorunu yaşayan
kadınlara yönelik egzersiz programları oluşturarak uygun şekilde yürütülmesi konusunda eğitim
ve danışmanlık yapmaları önerilmektedir.