Akademik Veri Yönetim Sistemi
5. Uluslararası Sanat, Estetik Sempozyumu ve Sergisi, İstanbul, Türkiye, 12 - 13 Ekim 2024, ss.1-20, (Tam Metin Bildiri)
Tasarım stüdyoları, öğrencilerin estetik bir ürün yaratmanın ötesinde; yaratıcı düşünme ve fikrini tasarıma aktarma sürecinde uygulama becerilerini geliştirmelerine olanak tanımayı amaçlamaktadır. İstanbul Kent Üniversitesi Kentsel Tasarım ve Peyzaj Mimarlığı Bölümü 2023-24 Eğitim-Öğretim Yılı Güz Dönemi’nde işlenen ‘Tasarım Stüdyosu-II’ stüdyo dersi ‘Topografya ile Tanışmak’ teması üzerinden yürütülmüştür. Stüdyo öğrencilerin yere özgün, işlevsel ve sürdürülebilir tasarımlar oluşturabilmeleri için arazi özelliklerinin doğru anlaşılmasını ve arazinin sunduğu fırsatları optimize eden bir tasarımın ortaya çıkmasına imkân sağlamayı amaçlamış ve 3 modül olarak kurgulanmıştır. Stüdyonun ilk modülü ‘Ütopya Kentler’ temasında, öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmek, doğal ve yapay çevre ile toplumsal yaşam ilişkisini yorumlama yetisi kazandırmak amaçlanmıştır Alberto Manguel ve Gianni Guadalupi'nin hazırladığı “Hayali Yerler Sözlüğü” kitabından üç farklı ütopya kent seçilmiş ve öğrenci gruplarına dağıtılmıştır. Ütopya kentlerdeki mekânsal referanslar ortaya konularak, referanslar doğrultusunda bir mekânsal kurgu ve yaşam biçimini üç boyutlu tasarlamaları beklenmiştir. Modül çıktıları Dijital Oyun Tasarımı bölümü öğrencileri ve dersin yürütücülerinin katılımıyla değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, öğrencilerin tasarladığı ütopya kentin mekânsal kurgu görselleri ile derste işlenen ütopya kent metinlerinin yapay zeka uygulamasından elde edilen görsellerle karşılaştırılmasıdır. Bu amaç kapsamında, ‘Erewhon’ kent ütopyasını çalışan 5 öğrenci projesine yoğunlaşılmıştır. Erewhon kenti metninden, yazıdan-görsele üretken yapay zeka aracı olan ‘Midjourney’ yazılım programı kullanılarak görseller üretilmiştir. Sonrasında tasarım sürecinde yaratıcı düşünme ve farklı tipolojilere başvurma; yapay zeka ile üretilen kurguların niteliği ve öğrencilerin bakış açıları ile karşılaştırılarak incelenmiştir. Bu bağlamda, her iki kaynağın; öğrencilerin el işçiliği ve düşünsel süreçleri ile yapay zekanın algoritmik üretimleri arasındaki farklar ve benzerlikler ortaya konulmuştur. Çalışmanın sonucunda, insan yaratıcılığı ile yapay zekanın sunduğu olanaklar arasındaki etkileşim tartışılmış; yapay zeka araçlarının tasarım süreçlerindeki rolü ve katkıları irdelenmiştir. Sonuçlar, hem tasarım eğitimi ortamında yaratıcı süreçlerin desteklenmesi açısından hem de yapay zeka teknolojilerinin tasarım stüdyolarındaki potansiyel rolü bakımından değerli bulgular sunmaktadır.